De Arts Versus De Osteopaat
De arts versus de osteopaat
Het is duidelijk dat binnen de medische gemeenschap nog steeds veel onbekendheid, onbegrip en wantrouwen heerst over osteopathie. Als osteopaat met ervaring, ik heb al bijna 20 jaar een osteopathie praktijk in Haarlem, ben ik tot de conclusie gekomen dat ik dat eigenlijk wel begrijp.
Osteopathie is een pittige opleiding
De opleiding osteopathie was voor mij 5 jaar. Ik deed hem in deeltijd omdat ik een achtergrond heb als fysiotherapeut. De instroom kwalificatie voor de deeltijd opleiding osteopathie is namelijk een HBO opleiding in de gezondheidszorg. Dat houdt in dat je als HBO- verpleegkundige of arts ook osteopathie zou kunnen studeren maar ik begrijp dat die overstap minder logisch is.
Inmiddels zijn er een aantal voltijds-opleidingen en die duren 7 jaar omdat deze studenten eerst moeten worden bijgespijkerd op het gebied van medische basiskennis.
Verschillende fysiotherapeuten maken verschillende keuzes
Toen ik er voor koos om osteopathie te gaan studeren, werkte ik in de buurt van Haarlem als fysiotherapeut. Ook voor mij was de overstap naar osteopathie ook niet helemaal logisch omdat ik in een verpleeghuis voor dementerende bejaarden werkte. Over het algemeen wordt verpleeghuis fysiotherapie niet gezien als het meest uitdagende werkveld maar ik vond dat juist wel meevallen. Per slot van rekening kan je voor iedere patiënt, ongeacht de belastbaarheid, een plan opstellen naar waardevolle verbetering van het lichamelijk functioneren.
Dat mijn patiënten nooit "beter" zouden worden, of terug naar huis zouden gaan, stoorde mij niet echt.
Ik zag het als een mogelijkheid om juist langduriger te monitoren en elke verbetering in de "Activiteiten Dagelijks Leven" was een even grote overwinning. Elke verbetering van loopfunctie of transfers een ontlasting van de verpleging. Kortom waardevol werk.
Een positief aspect van intramuraal werken vond ik de nauwe multidisciplinaire samenwerking. Ik heb al die jaren met plezier samengewerkt met de afdelingsarts, de psycholoog, ergotherapeuten, verzorging en zelfs met de activiteitenbegeleiding was er een goede, inhoudelijke, afstemming en samenwerking. Allen voor het gezamenlijk doel, de beste zorg voor de bewoner.
Toen ik mijn osteopathie praktijk opende in Haarlem, nam ik die instelling van multidisciplinaire samenwerking natuurlijk mee, maar werd opeens geconfronteerd met scepsis, achterdocht en vooroordelen.
Osteopathie beschouwt als alternatief
Osteopathie wordt beschouwd als alternatief en daardoor minderwaardig. Wij osteopaten worden ronduit uitgemaakt voor kwakzalvers, zonder dat er bij diegene enige inhoudelijke kennis over het vak aanwezig is.
Osteopathie is volledig gebaseerd op regulier medische basiswetenschappen. Het klinisch redeneren en de therapeutische antwoorden van een osteopaat, het is de dagelijkse realiteit bij mij in Haarlem, is puur gebaseerd op anatomie, fysiologie, neurologie, embryologie en psychologie. Niet anders dan de vakgebieden waar ik als fysiotherapeut in ben geschoold.
Alleen gaat de kennis van de osteopaat in deze vakgebieden veel dieper en is uitgebreider. Wij gebruiken die kennis anders, dat is waar, maar dat maakt het geen kwakzalverij.
Dat ik de keus heb gemaakt om van fysiotherapeut om te scholen tot osteopaat heeft denk ik te maken met een, noem het, karaktereigenschap van mij. Ik denk in ieder geval dat dat zo is want ik herken die eigenschap in de meeste van mijn collega's in de osteopathie in Haarlem, Nederland en eigenlijk de hele wereld.
Ik denk dat er verschillende soorten fysiotherapeuten zijn. Fysiotherapeuten die volledig happy zijn met het vak en waarom niet, het is een prachtig vak, fysiotherapeuten die willen verdiepen en verbeteren, maar waarde hechten aan de titel en de status van fysiotherapeut en fysiotherapeuten die altijd blijven doorzoeken naar betere therapeutische mogelijkheden en het niet erg vinden om de fysiotherapie en de BIG registratie vaarwel te zeggen. Die laatste groep wordt osteopaat.
Osteopathie werkt, het werkt echt.
Want laten we het beestje maar bij de naam noemen. Osteopathie werkt. Osteopathie behandeld patiënten met uiteenlopende klachten en bereikt, snel, een blijvende verbetering waar andere therapieën en zelfs medisch specialisten faalden.
Ik heb mijn osteopathie praktijk in Haarlem in 2002 geopend en vanaf dag één, als onervaren, beginnend osteopaat, loste ik dagelijks klachten op van mensen die al jaren aan de ergste pijnen leden en merkte dat niets anders hielp. Nu, bijna 20 jaar later, ben ik alleen maar effectiever geworden in het inzetten van osteopathie bij soms invaliderende klachten.
Geen placebo.
Ja maar dat is placebo, is dan vaak het antwoord van de arts, of om het even welke andere "reguliere" therapeut.
Nee dat is het niet. Niet alleen zijn er voldoende klinische studies verricht waaruit de effectiviteit van osteopathie, bij een breed scala aan klachten, blijkt, maar het zeggen dat osteopathie gebaseerd is op placebo tart alle wetten van de logica.
In mijn osteopathie praktijk in Haarlem leg ik de effectiviteit van mijn behandelingen al 20 jaar vast, aanvankelijk via een Visuele Analoge Schaal, later via de Numeric Rating Scale, diens opvolger.
Allemaal door de patiënt vastgelegde scores waar keer op keer een opmerkelijke verbetering uit blijkt.
Maar even terug naar dat placebo argument.
Ik wil met u een gedachten-experiment uitvoeren. Maar voordat we dat kunnen doen moeten we even bepalen wat we precies verstaan onder het placebo-effect.
Als je het placebo-effect ziet als een, door het lichaam (inclusief geest), ingezette zelfherstel, heb ik er namelijk vrede mee als je stelt dat osteopathie is gebaseerd op het placebo-effect.
Maar zo positief wordt er doorgaans niet naar gekeken. Door de "regulier" medische gemeenschap wordt het placebo-effect beschouwd als niet echt effect, een waanidee van de patiënt opgewekt door een middel dat geen werkzaamheid KAN hebben. Een illusie dus. Ondanks het feit dat het placebo-effect ook optreedt in de farmacotherapie, en mensen ondanks dat zij een placebo hebben gekregen blijvend van hun klachten waren verlost.
Laten we even van deze definitie uitgaan. Het placebo-effect is dus een niet echt effect.
Gesteld wordt dat er twee dingen nodig zijn voor het opwekken van een placebo-effect.
1. De patiënt moet het vertrouwen hebben dat het middel (de placebo) echt werkt, en
2. De arts moet vertrouwen hebben dat het toegediende middel echt werkt.
Dan nu het gedachten-experiment.
Stel u zich een patiënt voor die al 10 jaar last heeft van zijn rug.
Hoe vaak, denkt u, is die patiënt al bij de huisarts geweest? Eéns per jaar? En wat denkt u dat de huisarts (in vol vertrouwen dat zijn medicijnkastje de oplossing biedt, per slot van rekening is elk medicijn wetenschappelijk bewezen werkzaam) in die tien jaar al geprobeerd heeft om deze patiënt te helpen? Ik denk alles. Ik denk dat na het volledige scala aan (ik herhaal het graag, wetenschappelijk bewezen werkzame) pijnstillers, er ook verschillende tranquillizers en antidepressiva aan te pas zijn gekomen. Zonder resultaat dus.
Hoe vaak denkt u dat de huisarts een verwijzing voor de fysiotherapeut heeft afgegeven en hoeveel fysiotherapie behandelingen deze patiënt heeft ondergaan? Onmogelijk om in te schatten maar in mijn osteopathie praktijk in Haarlem blijken deze patiënten al jaren de deur plat te lopen bij de fysiotherapeut.
Zonder resultaat dus.
Hoeveel onderzoeken heeft deze patiënt al ondergaan van de orthopeed, de neuroloog, de psycholoog soms?
Ik zal u zeggen, voor dat de patiënten op de stoep staan van mijn osteopathie praktijk in Haarlem, veel!
En telkens gaat de patiënt in vol vertrouwen naar de huisarts, fysiotherapeut, orthopeed, neuroloog en zelfs de psycholoog. En telkens raken ze teleurgesteld, bij elke stap dieper teleurgesteld in de mogelijkheden die de "reguliere" medische wetenschap te bieden heeft.
En dan horen ze van de zus van de buurvrouw haar nicht, die iemand kent die wel eens naar een osteopaat is gegaan. "Een wat?"" Een osteopaat!"" Wat is dat dan?""Geen idee, maar het hielp haar wel".
En dus wordt er gegoogled (want de huisarts kon niets over osteopathie vertellen, of zag er niets in) en wordt er een belletje gewaagd. Voor dit soort patiënten heb ik al vanaf dat ik begon met osteopathie in Haarlem een oriënterend consult, gratis, vrijblijvend en informatief.
Maar al het googlelen, of alle informatie op een oriënterend consult ten spijt, heel veel duidelijker wordt het de patiënt vaak niet. Zeker voor een leek hebben wij als osteopaten een ingewikkeld verhaal.
Onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie toont aan dat het brede publiek osteopathie vaag vind en er niets van begrijpt. En dat geldt zelfs voor onze patiënten! Mensen die een osteopathische behandeling hebben ondergaan en het positieve resultaat daar van hebben ondervonden vinden osteopathie vaag en begrijpen er helemaal niets van!
Niet de ideale basis om vertrouwen in een therapie te hebben, zou ik zeggen. Bovendien hebben de huisarts, fysiotherapeut, orthopeed en neuroloog blijkbaar ook geen vertrouwen in hun therapieën. Want los van dat al die, wetenschappelijk bewezen, therapieën blijkbaar toch niet zo goed werkten, zijn deze medici blijkbaar ook niet in staat om een placebo-effect op te wekken.
En daar zit onze patiënt dan. Tegenover, wat was het ook alweer, een "osteopaat". Osteopathie, dat betekend "bot ziekte" toch, Heb ik dan een botziekte? En wat zegt ie me nou, heb ik rugpijn omdat mijn dikke darm vastzit? Wat een flauwe kul........ Maar het werkt wel. En snel, meestal binnen drie behandelingen.
Ik denk dat ik hiermee het argument "placebo-effect" wel onderuit heb gehaald.
Bovendien maakt het voor het bereiken van een effect uit wat we doen. Bij elke individuele rugpijn-patiënt moeten we andere, voor die persoon specifieke, technieken uitvoeren, anders treedt dat effect niet op. Als osteopathie gebaseerd zou zijn op het placebo-effect, zou het niet uit maken wat we doen. Als de patiënt en de osteopaat maar geloven dat het werkt.
Misschien is het juist het feit dat osteopathie werkt waar anderen falen een bron voor de antipathie, vooroordelen en scepsis over osteopathie.
Aan de andere kant denk ik dat het gebaseerd is op een afwezigheid van correcte kennis over de achtergronden en visie van osteopathie, dus daar wil ik graag iets aan doen.
De arts versus de osteopaat
Een van de misverstanden is dat een osteopaat zich begeeft op het vlak van de arts en dat is niet waar. Althans, niet meer dan dat de fysiotherapeut dat doet.
Ja ik behandel als osteopaat in mijn osteopathie praktijk in Haarlem patiënten die anders met hun klachten naar de orthopeed, neuroloog of internist zou gaan, maar dat betekend niet dat ik als osteopaat mij op hun terrein begeef.
Kort gezegd zit het zo: Een arts onderzoekt een patiënt en gaat opzoek naar een pathologische afwijking. Als hij of zij deze gevonden heeft schrijft de arts het bijpassende medicijn voor of voert de bijpassende operatie uit.
Als osteopaat in mijn praktijk in Haarlem ga ik in mijn onderzoek niet op zoek naar een pathologische afwijking, schrijf ik geen medicijnen voor (want dat mag ik niet) en voer ik geen operaties uit. Hoe begeef ik mij dan op het terrein van de arts? Leg het mij uit!
Sterker nog, als ik het vermoeden heb dat de patiënt voor mij leidt aan een serieuze pathologie, stuur ik deze patiënt linea recta naar de huisarts.
Heel vaak echter kan de medisch specialist geen pathologische afwijking vinden, maar heeft de patiënt wel klachten. De "regulier" medische gemeenschap noemt deze klachten vervolgens functioneel en wordt de patiënt naar huis gestuurd. Soms krijgt hij medicijnen mee die de symptomen onderdrukken, maar dat is het dan ook wel. Een arts kan namelijk niets met "functionele" klachten
juist omdat er een pathologische afwijking ontbreekt.
En juist met die functionele klachten kan een osteopaat uit Haarlem, zoals ik, alles. Dus niet alleen doe ik niets wat een arts doet, maar ik doe juist alles wat een arts niet doet.
Artsen en osteopaten zouden juist een ideale samenwerking kunnen vormen, net zoals ik dat als fysiotherapeut in het verpleeghuis gewend was.
Pathologie versus dysfunctioneren
Er is tussen de arts en de osteopaat dus alleen een verschil in visie waar de klachten vandaan komen. De arts zoekt naar een pathologische afwijking en de osteopaat onderzoekt het lichaam en richt zich op weefsels, organen en structuren die anders functioneren dan normaal.
Dit "anders functioneren dan normaal" stoort de doorbloeding, bezenuwing, lymfeafvloed of bewegelijkheid van een bepaald gebied en zo ontstaan klachten. Omdat hier geen sprake is van een pathologische afwijking is deze oorzaak niet te zien op regulier medische diagnostica, zoals bloedbeelden, röntgenfoto's of scans.
Dit dysfunctioneren is voelbaar, voor een getrainde osteopaat, als bewegingsverlies van dat betreffende orgaan, weefsel, of structuur. Met zijn handen hersteld de osteopaat deze bewegelijkheid waardoor de doorbloeding van dat orgaan, weefsel of structuur hersteld. De normale functie keert terug en als bijkomend voordeel heeft dit ook nog een gunstige invloed op het herstelvermogen van het lichaam. Daarom heeft osteopathie een structureel effect en blijven de klachten permanent, of in ieder geval voor langere tijd weg.
Een ingewikkeld verhaal misschien? Niet een verhaal wat u gewend bent van de huisarts? Dat klopt, maar zeg nu zelf, klinkt het "alternatief"? Ik denk dat dat wel meevalt.
De toekomst is vol mogelijkheden
Als ik het voor het zeggen heb ziet de toekomst van de gezondheidszorg er anders uit. Zitten we minder op onze eilandje modder naar elkaar te gooien. Gebruiken we allemaal onze en elkaars kracht om voor de patiënt de beste zorg te verlenen.
Wie weet komt dat ooit.
Reacties
Een reactie posten